به‌منظور توسعه سامانه‌های جامع در حوزه بیمه كه بتوان مجموعه خدمات، فرایندها، فعالیت‌ها، داده‌ها و گزارش‌های مورد نیاز در صنعت بیمه را پوشش داد و دغدغه‌ها و نیازهای كاربران و ذی‌نفعان را برآورده کرد، نیاز است تا استانداردها و چارچوب‌های اطلاعاتی در حوزه بیمه شناسایی و مورد بررسی قرار گیرند. استانداردها و چارچوب‌های این صنعت كمك می‌كند تا اول نیازهای اطلاعاتی و داده‌های سامانه‌های این حوزه شناسایی شده و دوم این نیازها براساس بهترین تجربیات حال حاضر دنیا سازماندهی، طبقه‌بندی و مورد استفاده قرار گیرند. رویكردها و ساختارهای طبقه‌بندی اطلاعاتی و فرایندی در استانداردها سبب ایجاد نگرشی جامع و یكسان خواهد شد و درنهایت تعاملات اطلاعاتی بین سیستم‌های اطلاعاتی را تسهیل می‌کند.

استاندارد و چارچوب ACORD

درحال حاضر در صنعت بیمه، استاندارد ACORD به‌عنوان یكی از اصلی‌ترین و كاربردی‌ترین استانداردها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این استاندارد که به‌عنوان یک چارچوب فرایندی، اطلاعاتی و سیستمی مطرح شده، مجموع داده‌ها، اطلاعات،‌ قابلیت‌ها، فرایندها و كاركردهای مورد نیاز برای پوشش تمام نیازهای صنعت بیمه را دربرمی‌گیرد. این استاندارد در سال 1970 توسط مجموعه‌ای غیرانتفاعی ایجاد شده است. درحال حاضر بیش از 36 هزار مشارکت‌كننده در 100 كشور مختلف در توسعه و بهبود این استاندارد مشاركت می‌کنند. اعضای ACORD در سراسر جهان شامل صدها شرکت بیمه و بیمه اتکایی، نمایندگان و کارگزاران، ارائه‌دهندگان نرم‌افزار، سازمان‌های خدمات مالی و انجمن‌های صنعت هستند. ACORD از طریق تهیه استانداردهای الکترونیکی، فرم‌های استانداردشده و ابزارهایی جهت پشتیبانی از آنها، تبادل داده سریع، دقیق و گردش کار کارآمد را تسهیل می‌كند.

تقریباً تمامی بخش‌های بیمه‌ای شامل بیمه‌های اشخاص، اموال، مسئولیت، اتكایی، تركیبی و… در كشورهای مختلف با جزئیات كامل پوشش داده شده و مدل‌های اطلاعاتی و تبادل داده‌ای آنها به‌همراه كلیه فرایندهای تحت پوشش شركت‌های ارائه‌دهنده خدمات بیمه‌ای ارائه شده است. با توجه به همه‌گیری، پذیرش سراسری و همچنین مشاركت فعال شركت‌های بزرگی همچون IBM در این استاندارد، اغلب ابزارهای توسعه نرم‌افزار كه در حوزه ارائه محصولات بیمه‌ای فعالیت می‌کنند، فرم‌ها، فرایندها و اطلاعات تعیین‌شده توسط این استاندارد را پوشش می‌دهند.

به‌طور كلی ACORD پنج موضوع در صنعت بیمه را پوشش می‌دهد:

• فرهنگ لغت كسب‌وكار
• مدل قابلیت
• مدل اطلاعاتی
• مدل داده‌ای
• مدل مولفه

1- فرهنگ لغت كسب‌وكار

این فرهنگ لغت، فراتر از کلمات و تعاریف و شامل مفاهیم بیمه مانند «محل حادثه» است. همچنین این فرهنگ کسب‌وکار شامل تعاریف، مترادف، کاربرد و منابع در هر دامنه است. فرهنگ لغت، محلی را برای بقیه موارد ارائه می‌دهد. از این فرهنگ لغت کسب‌وکار می‌توان برای همه موارد از فرهنگ لغت ساده پروژه گرفته تا پایه‌ای برای مدل‌های چارچوب ACORD استفاده کرد. ایده اصلی این فرهنگ لغت کمک به ارتباطات با استانداردسازی اصطلاحات مختلف در تیم‌هاست، همان‌طور که یک زبان مشترک (مانند انگلیسی) می‌تواند به افراد از نقاط مختلف جهان برای برقراری ارتباط کمک کند.

2- مدل قابلیت

مدل قابلیت وجه دوم است و سطح مختلف از تجزیه قابلیت‌های کسب‌وکار تا سطح فرایند (به نام نقشه فرایند) را فراهم می‌کند. این قابلیت‌ها بالاترین سطح از خدمات در حوزه بیمه را نمایش می‌دهند و شامل تجزیه عملکردی در زمینه‌هایی مانند ادعای خسارت، بازاریابی، محصول، مدیریت بازرگانی و خدمات سازمانی هستند. نقشه‌های فرایند، با ذکر جزئیات بسیاری از مهم‌ترین فرایندهای موجود در یک قابلیت معین، به پایین‌ترین سطح قابلیت گسترش می‌یابد. با این حال، این فرایندها شامل گردش کار نیستند و فقط نام فرایندها آورده شده است. ماهیت عملکردی و فرایند مدل قابلیت ACORD اجازه می‌دهد تا به‌عنوان پایه‌ای برای مهندسی فرایند كسب‌وكار و ارزیابی سازمان‌ها در صنعت بیمه مطرح باشد.

3- مدل اطلاعاتی
دقیق‌ترین وجه چارچوب ACORD مدل اطلاعاتی است که یک نمای کلی از کل صنعت بیمه ارائه می‌دهد. این مدل (UML) شامل مجموعه‌ای از زمینه‌های کاربردی، از جمله توافق‌نامه (به‌عنوان مثال، سیاست‌های قراردادها)، محصول، كاربر (به‌عنوان مثال، افراد و سازمان‌ها) و ادعاهای خسارت است. این مدل با تقریباً 900 کلاس و بیش از 2300 ویژگی، پایین‌ترین سطح‌بندی اطلاعات را ارائه می‌دهد. علاوه‌بر ایجاد یک مدل ساده اطلاعاتی، استاندارد ACORD نگاشتی از XML، EDI و فرم‌های استاندارد به مدل‌ها را نیز ارائه می‌دهد که به صنعت کمک می‌کند نقاط مختلف اطلاعاتی را بین استانداردهای ACORD و محتوای بیمه در این استانداردها متصل کند. مدل اطلاعاتی کاربردهای زیادی دارد؛ از جمله روشی برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز بوده و به‌عنوان پایه‌ای برای برنامه‌نویسی (به‌عنوان مثال جاوا و دات‌نت) و مدل‌های داده محسوب می‌شود.

4- مدل داده‌ای

از آنجا که از مدل اطلاعات می‌توان برای ایجاد یک مدل داده استفاده كرد، ACORD و اعضای آن، این کار را انجام داده‌اند. مدل داده – براساس تعریف گروه کاری ACORD از اصطلاح «مدل داده» – یک مدل رابطه-موجودیت در سطح منطقی است. این مدل، از نظر معماری داده بسیار شبیه به مدل اطلاعات است. کاربردهای زیادی برای این نوع مدل داده وجود دارد كه از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پایه‌ای برای مدل فیزیکی برای سیستم‌های مدیریت پایگاه داده‌ها همانند اوراكل است.
• پایه‌ای برای مدل‌های انباره داده است.
• پایه‌‌ای برای ذخیره داده‌ها محسوب می‌شود؛ به‌طوری که می‌توانند به‌راحتی پیام‌های ACORD را مورد استفاده قرار دهند. به‌ویژه درصورت استفاده با مدل اطلاعات به‌عنوان مدل برنامه‌نویسی.

5- مدل مولفه

پنجمین و آخرین جنبه چارچوب ACORD مدل مولفه است. این مدل، داده‌ها و رفتار را به‌صورت مولفه‌ها سازماندهی می‌کند و اجازه می‌دهد رابط‌ها که به‌عنوان سرویس در مدل وجود دارد، از پیاده‌سازی جدا شوند. مانند سایر جنبه‌های چارچوب، مدل مولفه پیرامون مفاهیمی در بیمه از جمله كاربر، قرارداد، محصول و… تنظیم شده است. مدل مولفه شامل گروه‌بندی منطقی مولفه‌ها به‌همراه نقشه‌های سرویس‌ است که تعاریف رابط (شامل ورودی و خروجی) آن مولفه‌ها را نیز دربردارد. این مدل مولفه اغلب بیشترین استفاده را دارد و برای تقریبا هر کاری از مدیریت محصولات گرفته تا ایجاد معماری سامانه‌های سازمانی برای صنعت بیمه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

چارچوب کسب‌وکار Panorama 360

یکی دیگر از مطرح‌ترین چارچوب‌ها و مدل‌های فرایندی فعال در حوزه صنعت بیمه Panorama 360 است كه توسط شركت Insurance Frameworks Inc ارائه شده است. این شركت با بررسی بیش از 700 شركت حوزه صنعت بیمه، مجموعه‌ای از فرایندها، فعالیت‌ها و قابلیت‌های شركت‌های مطرح بیمه‌ای را به‌صورت چارچوب فرایندی ارائه کرده است. برخلاف استاندارد ACORD‌ كه متمركز بر داده و اطلاعات بوده و جزئیاتی از اطلاعات فرایندها ارائه نمی‌کند، این چارچوب، حاوی جزئیات كاملی از فرایندهای كسب‌وكار و سناریوهای اجرایی است. به همین دلیل شركت ادعا می‌‌كند كه تقریباً تمامی شركت‌های بیمه‌ای را می‌تواند تحت پوشش قرار دهد.

Panorama 360 را می‌توان یک چارچوب دانش برای برنامه‌ریزی و طراحی سازمان‌ها، فرایندها و فناوری در حوزه بیمه دانست. مخزنی است شامل تعاریف وظایف کسب‌وکار، نیازمندی‌های اطلاعاتی و جنبه‌های سازمانی که تمامی كسب‌وكار شرکت بیمه‌ای را پوشش می‌دهد. این مدل، مرجع عملی برای استفاده در فرایندهای كسب‌وكار، مدیریت و برنامه‌ریزی فناوری اطلاعات، طراحی، توسعه و پیاده‌سازی است و دربردارنده تمامی حوزه‌های بیمه از جمله زندگی، اشخاص، اموال و… است.

در این چارچوب فرایندی، یازده حوزه کسب‌وکار شناسایی شده که در کنار هم فعالیت‌های مدیریتی و عملیاتی لازم برای دستیابی به چشم‌انداز کسب‌وکار را به انجام می‌رساند که عبارتند از:

• بازاریابی
• توسعه و مدیریت محصول
• توزیع و فروش
• مدیریت کانال خدمات
• مراقبت از مشتری
• خدمات و مدیریت محصولات فروخته‌شده
• مدیریت مالی
• مدیریت دارایی
• مدیریت کسب‌وکار
• توسعه زیرساخت‌ها
• مدیریت سازمان

هر یک از حوزه‌ها به‌ترتیب به زیرحوزه‌ها تقسیم‌بندی شده و درنهایت فرایندهای جزئی به‌صورت مدل فرایندی در این چارچوب ارائه شده است. این چارچوب پنج دیدگاه اصلی را ارائه می‌دهد كه در شكل زیر مشخص شده است. هر دیدگاه مجموعه‌ای از مدل‌ها و نمودارها را تا پایین‌ترین سطح اجرایی دربردارد.

معماری كاربردی بیمه IBM

معماری کاربردی بیمه (IAA) توسط شرکت IBM و به‌منظور پوشش تمامی فعالیت‌ها، فرایندها و داده‌های صنعت بیمه برای شركت‌های بیمه‌ای ارائه شده است. این معماری كه با استاندارد ACORD‌ مطابقت داشته و آن را پوشش می‌دهد، نوعی پیاده‌سازی از استاندارد برای سازمان‌ها و شركت‌های بیمه‌ای سراسر دنیاست و از سال 1990 در بیش از 14 شركت اصلی (از 20 شرکت) بیمه‌ای پیاده‌سازی و اجرا شده است. برخلاف استاندارد ACORD‌ و چارچوب فرایندی Panorama 360 شرکت IBM متمرکز بر ارائه محصول اجرایی و قابل پیاده‌سازی در شركت‌های مختلف است. در كنار این معماری، مجموعه‌ای بیش از 700 سرویس كسب‌وكار كه در حوزه بیمه كاربرد دارد، ارائه می‌دهد.

درواقع IAA زبان مشترکی را برای استفاده در تمامی سازمان‌های بیمه‌ای ارائه می‌دهد. معمولاً بیش از 80 درصد داده‌ها، فرایند و تجزیه‌وتحلیل عملکرد اصلی برنامه و الزامات طراحی سازمان را پشتیبانی می‌کند. مدل‌های IAA به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به‌راحتی سفارشی و گسترش می‌یابند تا نیازهای خاص یک سازمان بیمه را پوشش دهند. این معماری به‌همراه یك مخزن اطلاعاتی در صنعت بیمه به نام IIW ارائه می‌شود که شامل کلیه نیازمندی‌های كسب‌وكاری و اطلاعاتی شركت‌های بیمه‌ای، تمپلیت‌های محصول، فرهنگ لغت كسب‌وكار، جزئیات فرایند و داده‌ای پیاده‌سازی‌شده، مدل‌های فرایندی و مدل موجودیت است كه به ‌یكدیگر متصل شده و امكان تغییر و اصلاح را داراست.

معماری IAA پل ارتباطی کارآمد بین جوامع کسب‌وکار حوزه بیمه و توسعه‌دهندگان سامانه‌های بیمه‌ای است. به‌گونه‌ای طراحی شده که به‌راحتی برای کاربران كسب‌وكار و متمرکز بر موضوعات صنعتی مانند فروش و خدمات مشتری، بازاریابی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات بیمه‌ای، مدیریت ارتباط با مشتری، ادعاهای خسارت بیمه و ریسک‌های حوزه‌های مختلف بیمه قابل دسترسی و توسعه است. این معماری شامل مجموعه‌ای از مدل‌های اصلی برای استفاده در سازمان‌ها بسته به نیاز هر سازمان است. این مدل‌ها شامل چهار مدل اصلی و پایه‌ای هستند كه در كنار هم یك پوشش كامل از بالاترین سطح سازمان بیمه‌ای تا پایین‌ترین سطح از پیاده‌سازی را دربردارند. این مدل‌ها عبارتند از:

• مدل‌های پایه: شامل تعاریف مفاهیم بیمه سازمانی برای ارتباطات و استانداردسازی
• مدل داده‌ای: شامل محتوای داده‌های بیمه برای یک نمای سطح سازمانی از اطلاعات و داده‌های منطقی
• مدل‌های فرایندی: شامل تعاریف فرایندهای کسب‌وکار سازمان‌های بیمه‌ای برای مدل‌سازی، شبیه‌سازی و اجرا
• مدل‌های سرویس: شامل تعاریف مدل‌های توسعه مبتنی‌بر مولفه و معماری سرویس‌گرا برای تسریع در طراحی محصول بیمه

با توجه به اجرایی‌بودن IAA برای شرکت‌های بیمه، این معماری فعالیت‌های زیر را نیز پوشش می‌دهد:

• توسعه انباره داده و Mart
• یکپارچه‎‌‌سازی برنامه کاربردی سازمان‌های بیمه‌ای
• توسعه معماری مبتنی‌بر پیام برای شرکت‌های بیمه‌ای
• مهندسی مجدد فرایندهای کسب‌وکار شرکت‌های بیمه‌ای
• محدوده‌بندی سیستم‌های اطلاعاتی و تعریف الزامات در حوزه
• ارزیابی بسته‌ها و سیستم‌های کاربردی در صنعت بیمه

ساختار استاندارد ACORD

برخلاف بسیاری از استانداردها كه تمركزشان بر تعریف و ایجاد مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و قوانین در حوزه به‌خصوص است، استاندارد ACORD متمركز بر قابلیت‌های اجرایی و عملیاتی و ایجاد یك چارچوب تعاملی در حوزه بیمه است. به همین دلیل چارچوب اطلاعاتی آن مبتنی‌بر واقعیت و قابل استفاده برای سامانه‌ها یا راه‌حل‌های جامع در این حوزه است. این استاندارد در پنج بخش اصلی تشریح شده که ارتباط بین این آنها در شكل زیر نمایش داده شده است.

از نظر اجرایی تمام فعالیت‌های شركت‌های بیمه به‌صورت قابلیت، در مدل قابلیت بیان شده است. هر قابلیت با استفاده از مجموعه‌ای از فرایندها اجرایی می‌شود كه در مدل ACORD برای هر بیمه قابل سفارشی‌سازی است. فرایندها به‌نوبه خود یا مجموعه‌ای از فعالیت‌ها اجرایی می‌شوند كه این فعالیت‌ها به عملیات در مدل مولفه نگاشته می‌شوند. هر عملیات برای اجرا از مجموعه‌ای از كلاس‌ها و خصوصیات استفاده می‌كند كه در مدل اطلاعاتی ACORD‌ به‌صورت كامل تشریح شده‌اند. این مدل با تقریباً 900 کلاس و بیش از 2300 ویژگی، پایین‌ترین سطح‌بندی اطلاعات در چارچوب‌ها را ارائه می‌دهد.

اما این تمام بخش‌های این استاندارد نیست. در استاندارد برای اطمینان از اجرایی‌بودن این كلاس‌ها و خصوصیات تعیین‌شده در آنها یك نگاشت فیزیكی از كلاس‌ها به نمودار موجودیت‌ها و فیلدهای اطلاعاتی نیز ایجاد شده كه می‌توانند به‌راحتی در سامانه‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. گفتنی است كه كلاس‌های مختلف برای حوزه‌هایی چون اموال و سلامت به‌صورت مجزا ارائه شده تا كارآمدی كلاس‌ها افزایش یابد.

مدل قابلیت

قابلیت‌ها بالاترین سطح از خدمات در حوزه بیمه را نمایش می‌دهند و شامل تجزیه عملکردی در زمینه‌هایی مانند ادعای خسارت، بازاریابی، محصول، مدیریت بازرگانی و خدمات سازمانی هستند. با آنكه این قابلیت‌ها بیشتر حوزه صنعت بیمه را پوشش می‌دهند، اما بدین معنی نیست كه نتوان به این قابلیت‌ها افزود. همچنین این قابلیت‌ها در شركت‌های مختلف می‌توانند متفاوت باشند. مدل قابلیت، شامل یك نقشه فرایندی است اما ترتیبی برای اجرای فرایندها لحاظ نشده و می‌توانند به هر ترتیبی اجرا شوند.

نمونه‌ای از سلسله مراتب قابلیت تا فعالیت در شكل روبه‌رو قابل مشاهده است. قابلیت اصلی «ادعای خسارت» به چند زیرقابلیت تقسیم می‌شود كه یكی از آنها زیرقابلیت «مدیریت چرخه حیات ادعای خسارت» است. به همین ترتیب به زیرقابلیت «اجرای ادعا» شكسته می‌شود. برای اجرای این زیرقابلیت در استاندارد، فعالیت‌های مختلفی تعیین شده كه «بررسی ادعا» یكی از این فعالیت‌هاست.

1- حوزه قابلیت ادعا

یكی از اصلی‌ترین حوزه‌های صنعت بیمه حوزه قابلیت ادعا محسوب می‌شود كه توسط تمامی شركت‌های بیمه به‌عنوان قابلیت اصلی ارائه می‌شود. این قابلیت شامل همه موارد از ادعاها از مدیریت چرخه حیات (شامل اعلان، مدیریت جعل، بازیابی و حل اختلافات) تا استراتژی و برنامه‌ریزی است. برای شركت‌های بیمه این قابلیت حیاتی است و به‌راحتی می‌توان گفت كه افزایش رضایت مشتریان در گرو این قابلیت است. مدل قابلیت ACORD شامل مجموعه حدود 40 زیرقابلیت و نقشه فرایندی است كه از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرایندهای اعلان ادعای خسارت
• فرایندهای مدیریت جعل
• فرایندهای انجام ادعا
• فرایندهای بازیابی ادعا
• فرایندهای حل اختلاف
• فرایندهای تحلیل و گزارش‌گیری ادعای خسارت
• فرایندهای برنامه‌ریزی خطرات

2- حوزه قابلیت خدمات مشتریان

حوزه قابلیت خدمات مشتریان بر ارتباط با مشتریان و سایر ذی‌نفعان شركت‌های بیمه متمركز شده است. همچنین برقراری و جذب مشتریان جدید و مدیریت تعاملات با این مشتریان در این قابلیت دیده شده است. قابلیت‌هایی چون تحلیل مشتریان، مدیریت ارتباط با مشتریان، استرات‍ژی‌های ارتباط با مشتریان و برنامه‌ریزی ارتباط با مشتریان از جمله قابلیت‌هایی هستند كه در این بخش می‌توان از آنها نام برد. همچنین برخی از فرایندهایی كه در این حوزه قابلیت وجود دارند، عبارتند از:

• مدیریت استعلام‌های مشتری
• مدیریت درخواست‌های مشتری
• مدیریت اطلاعات مشتریان
• تحلیل خرید مشتریان
• تعیین مدل‌های تعامل با مشتریان
• تدوین فرایندها و درگاه‌های ارتباطی مشتریان

3- حوزه قابلیت مدیریت كسب‌وكار

اداره یک شرکت خدمات بیمه به مهارت‌های مدیریتی عمومی در بالاترین سطح سازمان به‌منظور اجرای فعالیت‌های برنامه‌ریزی استراتژیک، روابط ذی‌نفعان و اثربخشی شرکت نیاز دارد. قابلیت مدیریت كسب‌وكار به انواع مختلفی از قابلیت‌های فرعی تقسیم می‌شود. در این قابلیت، زیرقابلیت‌هایی چون برنامه‌ریزی، نظارت، روابط سرمایه‌گذاری و مدیریت فرایند مشاهده می‌شود. از جمله فرایندهایی كه در این بخش تعریف شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  مدیریت قوانین و مقررات حوزه بیمه
• مدیریت بهبودهای كسب‌وكار
• مدیریت برنامه‌ریزی
• مدیریت فرایندهای سرمایه‌گذاری
• مدیریت فرایندهای كسب‌وكار
• مدیریت نظارت بر عملكرد
• مدیریت فرایند برنامه‌ریزی خرید

4- حوزه قابلیت مدیریت كانال

کانال‌های توزیع بیمه از اهمیت بالایی برای شركت‌های بیمه برخوردار هستند؛ زیرا برای بسیاری از شرکت‌ها منبع اصلی درآمد محسوب می‌شوند. قابلیت مدیریت کانال درمورد ایجاد و نگهداری کانال‌های توزیع و سازمان‌های پشتیبانی‌کننده است. به‌عنوان مثال، نمایندگان و عوامل مستقل، کانال‌های مستقیم (مثل اینترنت) در این حوزه قرار می‌گیرند. پنج قابلیت فرعی در مدیریت کانال وجود دارد که شامل توسعه کانال، استراتژی کانال، مدیریت تولید، اجرای کانال (به‌عنوان مثال، مدیریت توافق‌نامه‌های ایجادی) و برنامه‌ریزی کانال است. این پنج قابلیت فرعی با مجموعه‌ای از فرایندها پشتیبانی می‌شود كه برخی از آنها عبارتند از:

• فرایندهای توسعه توافق
• فرایندهای توسعه پشتیبانی
• فرایندهای استخدام
• فرایندهای مدیریت اثربخشی
• فرایندهای مدیریت توافق
• فرایندهای جبران خسارت
• فرایندهای پشتیبانی از ایجادکننده
• فرایندهای برنامه‌ریزی برای ایجاد

5- حوزه قابلیت قرارداد

بدون شک مهم‌ترین قابلیت در مدل ACORD، مدیریت قرارداد است، نه تنها به این دلیل که عنصر اساسی بیمه محسوب می‌شود، بلكه بیشتر به این دلیل که درآمدزایی اصلی شرکت‌های خدمات بیمه را دربردارد. به‌طور کلی، مدیریت قرارداد شامل قابلیت‌‌ها، خصوصیات، فعالیت‌ها و نقشه‌های فرایندی برای ایجاد و اصلاح قراردادهای بیمه است. یکی از عناصر مهم این قابلیت که قابل ذكر است، قراردادهای غیر بیمه‌نامه‌ای است. مدل اطلاعات ACORD (وجه دیگری از چارچوب ACORD) قراردادهای واسطه‌ای را تعریف کرده که برای توافق‌نامه‌های بین یک شرکت بیمه‌ای و سایرین (به‌عنوان نمونه ارائه‌دهندگان خدمت) در نظر گرفته شده است.

این نوع قراردادها با توجه به ماهیتشان فاقد بیمه‌نامه هستند ولی در شركت‌های بیمه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. بخشی از فرایندهایی كه در حوزه مدیریت قرارداد قرار دارند، عبارتند از:

• صدور قرارداد
• مدیریت تغییر قرارداد (از جمله ثبت الحاقیه)
• مدیریت تعهدات قرارداد
• هزینه‌ها و پرداخت‌های قرارداد
• مدیریت فرایند قراردادها
• ارزیابی كارایی قرارداد
• فسخ قرارداد

6- حوزه قابلیت بازاریابی

بازاریابی، ایجاد و نگهداشت بازارهای جدید یكی از قابلیت‌هایی است كه بر رشد و توسعه، همچنین درآمد شركت‌های بیمه تاثیرگذار است. شركت‌های بیمه می‌بایست با روش‌های مختلف، برند خود را به مشتریان جدید شناسانده و اعتبار برند خود را افزایش دهند. توانایی بازاریابی به معنای ایجاد ایده بازاریابی به معنای عام نیست، بلکه هدف آن تمرکز بازاریابی در ارتباط با خدمات شركت‌های بیمه‌ای است. بنابراین نباید فعالیت‌ها و فرایندهای این قابلیت را به‌صورت عمومی در نظر گرفت. از جمله فرایندهایی كه در این قابلیت مد نظر قرار گرفته، عبارتند از:

• توسعه اهداف، استراتژ‌ی‌های بازار و روش‌های دستیابی به آنها
• اجرای استراتژی‌ها و ارزیابی آنها
• شناسایی بازارهای جدید و ارزیابی آنها
• تحلیل و تحقیق درمورد بازار و روش‌های ورود یا نگهداشت بازار
• توسعه كمپین‌های بازار
• بخش‌بندی بازار و تعیین اهداف در بخش‌های مربوطه
• تحلیل ارزش بازار
• تحلیل و بررسی نیازمندی‌های بازار با توجه به محصولات

7- حوزه قابلیت فروش

فروش محصولات یا خدمات در شركت‌های بیمه‌ای از تعریف عام بازاریابی محصولات و خدمات متفاوت است، به همین دلیل فروش، به یك قابلیت مستقل تبدیل شده است. از نسخه 2.0 مدل ACORD به بعد این قابلیت درحال رشد است اما می‌توان قابلیت‌ها و فرایندهای گسترده‌تری داشت و به‌راحتی به پایه‌های ایجادشده توسط مدل قابلیت ACORD اضافه کرد. برخی از فرایندهایی كه در قابلیت فروش مد نظر قرار گرفته، عبارتند از:

• تحلیل نیازمندی‌های فروش
• تعیین قیمت پایه فروش
• تدوین سیاست‌های فروش به‌خصوص برای محصولات خاص
• مدیریت نمایندگان فروش
• تدوین و مدیریت روش‌های فروش به‌ازای محصولات
• مدیریت شبكه فروش كانال‌های مختلف
• ارائه خدمات مورد نیاز برای فروش محصولات

8- حوزه قابلیت محصول

قابلیت محصول شامل تعریف و مدیریت محصولات بیمه‌ای ارائه‌شده توسط شرکت است. محصولات بیمه‌ای با توجه به تغییرات اجتماعی، اقتصادی، سلامتی و… در جامعه می‌توانند با توجه به نیاز سفارشی‌شده، ایجاد شوند یا با یكدیگر ادغام شوند. طبیعتاً مدیریت چگونگی تعریف محصولات و نگهداشت آنها برای شركت‌های بیمه‌ای اهمیت بالایی دارد. همین موضوع بر فروش و بازاریابی و حتی بر ادعای خسارت محصول تاثیرگذار است. از جمله فرایندهایی كه در این قابلیت مد نظر قرار گرفته، عبارتند از:

• فرایندهای طراحی محصول و تغییرات آنها (برای شرایط محصولی یا اجتماعی خاص)
• فرایندهای پیاده‌سازی و مناسب‌سازی محصول (به‌خصوص از نظر قوانین بیمه مركزی و شرایط خاص)
• تحلیل ‌و تحقیق برای توسعه محصول مناسب (برای شرایط محصولی یا اجتماعی خاص)
• پیش‌بینی محصولات با توجه به تغییرات محیطی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، سلامتی و…

9- حوزه قابليت مالی

در بسیاری از صنایع، غالباً درمورد تفاوت بین امور مالی و سرمایه‌گذاری ابهام وجود دارد که این امر به‌ویژه در بیمه‌ها صادق است. مدل قابليت ACORD حوزه مالی را به‌صورت دقیق برای برنامه‌ریزی و مدیریت دارایی‌های سرمایه‌ای شرکت تعریف می‌کند. برای ازبین‌بردن ابهام، امور مالی شامل سرمایه‌گذاری‌هایی است که به‌صورت مستقيم قابل درک است، زيرا سرمایه‌گذاری‌ها به‌صورت منطقی یک زیربخش (یا قابلیت فرعی) مالی هستند. از جمله فرايندهايی كه در حوزه قابليت مالی مي‌توان به آن اشاره کرد، عبارتند از:

• فرايند مديريت مالی شامل مديريت سرمايه‌گذاری، مديريت ماليات و گزارش‌گيری‌های مالی
• فرايند برنامه‌ريزی مالی شامل برنامه‌ريزی سرمايه‌گذاری و بودجه‌ريزی
• مديريت پرداخت‌ها و صورت‌حساب‌ها
• حسابداری عمومی شامل حساب‌های پرداختني، مديريت دارايی‌های ثابت، دفتر كل و ساير فعاليت‌های مالی مرتبط
• تحليل، اجرا و ارزيابی روش‌ها و طرح‌های سرمايه‌گذاری در حوزه‌های مجاز به سرمايه‌گذاری در شركت‌های بيمه‌ای

10- حوزه قابليت خدمات سازمانی

ایده اصلی اين قابلیت، توانایی‌هایی است که در كليه شرکت‌های بیمه مشترک هستند. به همین دليل، این قابلیت به‌طرز قابل توجهی بزرگتر از سایر قابليت‌هاست و تقريباً تمامینيازمندي‌هایو فعاليت‌هایمتفرقه شركت‌هایبيمه‌ایرا دربردارد. اين قابليت با بیش از 93 زيرقابلیت و نقشه فرايندیدرواقع بزرگترین قسمت مدل ACORD محسوب مي‌شود. بيان اين موضوع بسيار اهميت دارد كه قابليت‌ها و فعاليت‌هايیكه در اين حوزه ارائه مي‌شود تماماً مرتبط با شركت‌هایبيمه‌ایدر نظر گرفته شده است و نه برای صنایع دیگر. از جمله فرايندهايیكه در اين حوزه مد نظر قرار گرفته‌اند، عبارتند از:

• مديريت منابع انسانی شامل استخدام و جذب افراد، جايگاه سازمانی، ترفيع و…
• مديريت تجهيزات و دستگاه‌های شركت
• مديريت فناوری اطلاعات و زيرساخت‌های فناوری اطلاعات از جمله شبكه، نرم‌افزارهای حوزه بيمه، خدمات فناوری و…
• مديريت پروژه‌های مرتبط با شركت بيمه‌ای
• مديريت ريسک‌ها در حوزه‌های مختلف بيمه‌ای شامل شناسایی، تحليل و كاهش اثرات ريسک

مدل اطلاعاتی ACORD

دقیق‌ترین وجه چارچوب ACORD مدل اطلاعاتی است که یک نمای کلی از کل صنعت بیمه ارائه می‌دهد. این مدل (UML)  شامل مجموعه‌ای از زمینه‌های کاربردی، از جمله توافق‌نامه (به‌عنوان مثال سیاست‌های قراردادها)، محصول، كاربر (به‌عنوان مثال افراد و سازمان‌ها) و ادعاهای خسارت است. مدل اطلاعاتی ACORD به‌گونه‌ای تدوين شده كه می‌تواند در هر نوع پايگاه داده‌ای مورد استفاده قرار گيرد. تمام بخش‌های مدل با يكديگر سازگار بوده و به‌همين دليل می‌تواند در حوزه‌های مختلف بيمه‌ای مورد استفاده قرار گيرد. اين مدل به قالب‌های مختلف نگاشته شده كه می‌توانند با ابزارهای مختلف مورد استفاده قرار گيرند. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

با توجه به اين نگاشت مدل اطلاعاتی در استاندارد، اين مدل می‌تواند به‌عنوان مرجع ارتباط بين حوزه‌های مختلف و پايگاه‌های داده‌ای محسوب شود. درواقع مدل اطلاعات در استاندارد در حوزه‌های مختلف از جمله اموال، خسارت و ضمانت؛ زندگی، سنوات و سلامت؛ بيمه اتكايی و سازمان‌های بزرگ به‌صورت مجزا ارائه شده است. طبيعتاً تمامی اين مدل‌ها دارای كلاس‌ها و خصوصيات مشترک هستند كه در مدل به‌صورت منسجم و يكپارچه تعريف شده‌اند. به‌عنوان نمونه كلاس كاربران در تمامی مدل‌های حوزه‌ای به‌صورت يكپارچه تعريف شده و شركت‌هايی كه از يكی از اين مدل‌ها استفاده می‌كنند، می‌توانند بدون تضاد از ساير مدل‌ها استفاده کنند.

همچنين ارتباط بين سيستم‌های مختلف بيمه‌ای كه از جمله بزرگترين دغدغه‌های شركت‌های بيمه‌ای محسوب می‌شود با استفاده از اين مدل اطلاعاتی صورت مي‌پذيرد. شركت‌ها تنها كافی است كه اطلاعات خود را به اين مدل نگاشت کنند تا از شكل تبادل استاندارد بهره گيرند. در شكل سمت چپ، اتصال دو سيستم متفاوت در حوزه سلامت و بيمه‌نامه با استفاده از مدل اطلاعاتی ACORD نمايش داده می‌شود. هر دو سيستم برای اتصال به ESB‌، اطلاعات خود را به مدل ACORD‌ نگاشت کرده و با توجه به استانداردشدن، اين اطلاعات در ساير سيستم‌ها از طريق ESB‌ قابل دسترسی است.

با توجه به اينكه استاندارد از مجموعه‌ای از فرهنگ لغات تعريف‌شده و يكپارچه بهره می‌برد، در نگاشت مدل‌های اطلاعاتین يز اين موضوع رعايت شده و تمامی اطلاعات براساس يك فرهنگ لغات تفسير و مورد استفاده قرار می‌گيرد.

درحال حاضر نسخه 2.x مدل اطلاعاتی استاندارد ACORD ارائه شده كه نسبت به نسخه 1.x تغييراتی در حوزه نقش‌ها و قراردادها داشته است. اين مدل اطلاعاتی در بسته‌های زیر ارائه شده‌ است:

• فعاليت
• توافق
• ارزيابی و شرايط
• طبقه‌بندی
• ادعای خسارت
• عناصر مشترک
• رويداد
• مالی
• سرمايه‌گذاری
• كاربران
• بازاريابی
• اشيای فيزيكی
• خصوصيات محصول
• ثبت نام
• نقش و ارتباطات

هر بسته مدل اطلاعاتی شامل مجموعه وسيعی از كلاس‌ها و خصوصيات است كه می‌تواند مورد استفاده در شركت‌های بيمه‌ای قرار گيرد. در جدول زير كلاس‌های اصلی هر بسته ارائه شده است.

هر بسته با مجموعه‌ای از كلاس‌ها پوشش داده می‌شود كه اين كلاس‌ها می‌توانند با كلاس‌های ساير بسته‌ها نيز ارتباط داشته باشند. در جزئيات هر بسته ارتباط كلاسی تا پايين‌ترين سطح از كلاس‌ها وجود دارد كه اين كلاس‌ها به‌نوبه خود شامل مجموعه خصوصيات هر كلاس هستند. شكل زير نمايی از بسته كاربران را نمايش می‌دهد.

استاندارد ACORD‌ برای تضمين اجرايی‌بودن خصوصيات و مدل‌های تعريف‌شده در استاندارد، مجموعه‌ای از مستندات و مدل‌های عملیاتی را ایجاد و پیاده‌سازی کرده است. از مهم‌ترين بخش‌های عملياتی استاندارد می‌توان به مدل داده‌ای و مدل مولفه استاندارد اشاره کرد که حاوی ساختارهای مورد نیاز برای پیاده‌سازی استاندارد، مطابق با مدل های مفهومی است. شکل یک ارتباط بین مدل‌های مختلف در استاندارد را نمایش می‌دهد.

مدل مفهومی استاندارد از فعالیت‌های شرکت‌های صنعت بیمه كه غالباً از اعضای استاندارد هستند، تدوين شده و دربرگيرنده فعاليت‌های كليه شركت‌های بيمه‌ای در حوزه‌ها و سطوح مختلف است. اين مدل مفهومی تبديل به مدل اطلاعاتی استاندارد شده که به‌نوبه خود به مدل داده‌ای منجر می‌شود. درواقع يک نگاشت بين عناصر مدل اطلاعاتی و مدل داده‌ای وجود دارد كه به‌شدت در استاندارد مورد توجه قرار گرفته و يكی از مهم‌ترين نقاط قوت استاندارد محسوب می‌شود.

شکل دو نمونه کلاس Person در مدل اطلاعاتی (سمت راست) و همچنین موجودیت Person (سمت چپ) را نشان می‌دهد. همان‌طور كه مشاهده می‌شود اين دو المان در مدل‌های مختلف ارتباط تناتنگی با يكديگر دارند. يكی از مهم‌ترين ادعاهای Acord‌ حفظ اين ارتباط در مدل‌های مختلف است. تقریبا تمامی فیلدهای موجودیت به‌گونه‌ای نام‌گذاری شده‌اند كه در ساختار كلاس مربوطه قابل رهگيری هستند.

علاوه‌بر تطابق مدل اطلاعاتی و مدل داده‌ای، دو مدل قابليت و مدل مولفه در استاندارد دارای تطابق هستند. مدل قابليت دربردارنده مجموعه قابليت‌ها، فرايندها و فعاليت‌های شركت‌های بيمه‌ای است. مدل مولفه همان‌طور كه در ادامه خواهيم ديد دربردارنده سرويس‌های مورد نياز برای شركت‌های بيمه‌ای است. اين دو مدل همچنين تطابق خود با مدل‌های اطلاعاتی و داده‌ای نيز دارند. تمامی كلاس‌ها و موجوديت‌های تعريف‌شده در استاندارد به‌صورت يكپارچه در سرويس‌ها و فرايندهای استاندارد مورد استفاده قرار می‌گيرند و اين قابليت، رهگيری بين مدل‌های مختلف در استاندارد را تقويت می‌بخشد.

در ادامه این مقاله ابتدا به بررسی مدل داده‌ای استاندارد ACORD و موجوديت‌های كليدی آن پرداخته می‌شود. سپس مدل مولفه پيشنهادی در استاندارد مورد بررسی قرار می‌گيرد.

مدل داده‌ای ACORD

مدل داده‌ای استاندارد ACORD‌ از مدل اطلاعاتی آن نشات گرفته و دارای جزئيات بيشتری نسبت به مدل اطلاعاتی است. مدل داده‌ای يک پياده‌سازی فيزيكی از كلاس‌های استاندارد است. اين موضوع بدين معنی است كه شركت‌های نرم‌افزار حوزه بيمه می‌توانند با استفاده از اين مدل اطلاعاتی، پياده‌سازی فيزيكی ديگری را نيز اجرا کنند. در اين مورد، استاندارد به‌عنوان بهترين تجربه می‌تواند عمل کند و مورد استفاده قرار گيرد. به‌عنوان نمونه يک شركت نرم‌افزاری در حوزه بيمه می‌تواند بخشی از مدل‌های اطلاعاتی استاندارد را با توجه به شرايط خاص سفارشی کرده و مدل داده‌ای خود را ارائه کند. درواقع استاندارد، در اين موارد تاكيد بسياری برای تطبيق‌پذيری با استاندارد به‌منظور هماهنگی با ساير مدل‌ها و طبيعتاً استفاده از بهترين تجربيات مدل‌های مختلف استاندارد است.

مدل داده‌ای استاندارد همانند مدل اطلاعاتی از مجموعه‌ای از حوزه‌ها (يا بسته‌ها) تشكيل شده كه هر حوزه دارای مجموعه‌ای از موجوديت‌های كليدی و با اهميت بالاست. در ادامه ضمن معرفی بخشی از اين حوزه‌ها به تشريح موجوديت‌های كليدی پرداخته می‌شود.

1- حوزه ثبت نام

حوزه ثبت نام از آن نظر اهمیت دارد که تمامی شرکت‌های بيمه‌ای نيازمند استفاده از موجوديت‌های اين حوزه به‌منظور ثبت اطلاعات مرتبط با شركت هستند. درواقع اين حوزه از موجوديت، اغلب در تعامل با سازمان‌ها يا شركت‌های بيمه‌ای معنادار است. اين حوزه دربرگيرنده تمامی موجوديت‌های مرتبط با ثبت كاربر، موضوعات یا ساختارهایی است که مرتبط با دستگاه حاکمیتی یا سازمان بیمه‌ای است. از مهم‌ترين موجوديت‌های اين حوزه می‌توان به موجوديت Registration اشاره کرد كه دربردارنده اطلاعات مرتبط با ثبت هر المان است از جمله تاريخ شروع و پايان اعتبار ثبت، اطلاعات ثبت‌كننده و محل ثبت.

2- حوزه كاربران

حوزه كاربران به‌عنوان پايه‌ای‌ترين حوزه در تمامی سامانه‌ها محسوب می‌شود كه در استاندارد ACORD‌ نيز توجه ويژه‌ای به آن شده است. تمامی انواع کاربران در صنعت بیمه در حوزه کاربران با جزئیات مناسب مد نظر قرار گرفته‌اند. موجوديت‌هايی چون Party، Person، Organization و سایر زیرمجموعه‌های سازمانی تا پایین‌ترين سطح و حتی شعب و نمايندگی تعريف شده‌اند و ارتباطات بين اين موجوديت‌ها تعيين شده است. با توجه به گستردگی حوزه كاربران، استاندارد تلاش کرده ساختاری مناسب و قابل توسعه برای اين حوزه ارائه کند تا استفاده‌كنندگان از استاندارد، امكان توسعه را دارا باشند. همچنين قابليت سفارشی‌سازی استاندارد اين امكان را می‌دهد تا خصوصياتی همچون انواع روش‌های احراز هويت كاربر و اطلاعات كاربر در موجوديت‌های مرتبط با حوزه كاربران قابل استفاده باشند.

3- حوزه نقش و ارتباطات

نقش و ارتباطات بین كاربران در استاندارد به‌منظور تعيين حق ‌دسترسی‌ها و ارتباطات بين كاربران مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. استاندارد ACORD‌ با توجه به استفاده در حوزه بيمه تلاش کرده فهرست نقش‌هايی كه در اين صنعت مورد استفاده قرار می‌گيرد را تا حد ممكن مشخص و تعيين کند تا بدين ترتيب تعاملات بين سيستم‌های بيمه‌ای تسهيل شود. همچنين ارتباط بين كاربران مختلف از جمله حقيقی و حقوقی با استفاده از نقش‌ها به‌راحتی تسهيل شده است. استاندارد با مدل داده‌ای اين امكان را فراهم کرده تا هر كاربر دارای نقش‌های چندگانه باشد. به‌عنوان مثال، كاربر می‌تواند درعين اينكه نقش سرپرست خانواده را در يک بيمه‌نامه ايفا می‌کند، مدير شعبه بيمه باشد. از جمله مهم‌ترين موجوديت‌های اين حوزه می‌توان به Role و PartyRoleRelationship اشاره کرد كه اطلاعات نقش‌ها و ارتباط بين نقشی بين كاربران را نگهداری می‌کند. همچنين فهرستی از كاربردی‌ترين نقش‌ها در صنعت بيمه از جمله همسر، فرزند، کارمند، مدیر، نماینده، حسابدار و غیره در استاندارد تعریف شده است.

4- حوزه محصول

حوزه محصول با توجه به نیازهای صنعت بیمه به حوزه‌های داده‌ای افزوده شده است. با توجه به نياز بالای شركت‌های بيمه‌ای برای توليد و توسعه محصولات متنوع در حوزه بیمه و همچنین توسعه سریع محصولات، موجودیت‌های مرتبط با محصول در استاندارد به‌طور كامل توسعه داده شده‌اند. استاندارد اين امكان را فراهم کرده كه حوزه‌های مرتبط با سلامت، اموال و اشخاص نيز از يكديگر جدا شده و امكان افزودن هر نوع محصول جديدی در صنعت بيمه وجود داشته باشد. از جمله مهم‌ترين موجوديت‌های اين حوزه می‌توان به Insurable Object و Product اشاره کرد. هر شی قابل بیمه‌شدن را می‌توان در این دو موجودیت تعریف و به‌عنوان یک محصول جدید به بازار بیمه ارائه کرد. همچنین خصوصیاتی برای هر محصول به‌صورت مجزا و منحصربه‌فرد تعیین کرد که بتوان محصول را توصیف و از سایر محصولات مجزا کرد.

5- حوزه توافق

با ارائه محصول، نیاز است تا این محصول در بازار عرضه و به‌طور معمول به بیمه‌نامه منجر شود. بيمه‌نامه نوعی توافق در صنعت بيمه محسوب می‌شود كه بین مشتری و بيمه‌گر صورت می‌پذيرد اما تمام توافق‌‌ها لزوماً از نوع بيمه‌نامه نيستند. به‌عنوان مثال توافق‌ها بين شركت‌های بيمه‌ای یا قراردادهای شرکت‌های بیمه‌ای در ساير حوزه‌ها نيز در استاندارد در نظر گرفته شده و به اصلاح آنها را Non-policy agreement اطلاق می‌کند. با آنكه درمقابل بيمه‌نامه تعداد كمی را شامل می‌شوند، اما در صنعت بيمه بسيار با اهميت هستند و جزء نيازهای شركت‌های بیمه‌ای محسوب می‌شوند.

از جمله موجوديت‌های كليدی كه در حوزه توافق وجود دارند Policy‌، Agreement‌ و Coverage هستند كه درواقع Policy‌ نيز نوعی Agreement‌ محسوب می‌شود كه با توجه به نيازهای شركت‌های بيمه‌ای مجزا شده است. اين سه، موجوديت اصلی اغلب نيازهای مربوط به بيمه‌نامه (به‌خصوص انواع بيمه‌نامه) را پوشش می‌دهند و در استاندارد با توجه به متفاوت‌بودن بيمه‌نامه‌ها در كشورهای مختلف اين موجوديت‌ها قابل سفارشی‌سازی و توسعه‌ بعدی است.

6- حوزه ادعای خسارت

ادعای خسارت بخش عظيمی از فعاليت‌های شركت‌های بيمه‌ای پس از صدور بيمه‌نامه را شامل می‌شود. با توجه به نوع بيمه‌نامه، زمان و ساير شرايطی كه در بيمه‌نامه يا توافق ذكر شده، ادعا می‌تواند متفاوت باشد. همچنين نكاتی همچون كشف و شناسايی تقلب‌ها يا مواردی كه از نظر قانونی منجربه عدم پرداخت خسارت می‌شوند در استاندارد مد نظر قرار گرفته‌ است. همچنین تا جای ممكن، اطلاعات مورد نياز دقيق شده و در هنگام عقد قرارداد به‌عنوان اطلاعات جانبی، قابليت افزودن دارد. حوزه ادعای خسارت در استاندارد دارای يک موجوديت كليدی به نام Claim‌ است كه خود می‌تواند به زيرمجموعه‌های ديگری تقسيم شود (ClaimBase, ClaimElement) و تا حد ممكن انواع ادعای خسارت را پوشش دهد. حوزه ادعای خسارت شامل تمامی اطلاعات مورد نياز برای فرايند ادعای خسارت تا انتهای اعلام نتيجه خسارت، اطلاعات فرايند حقوقی خسارت و ساير نيازهای متداول شركت‌های بيمه‌ای است.

7- حوزه مالی

همواره بخش مالی و محاسبات گسترده مالی در شرکت‌ها چه از نظر ارتباط با مشتريان، چه از نظر محاسبات سود و زيان، همچنين از نظر محاسبه حداقل حق بيمه از اهميت بالايی برخوردار است. استاندارد ACORD‌ با توجه به اين اهميت و درنظرگرفتن اينكه شركت‌های بيمه‌ای مستلزم داشتن اطلاعات مناسب مالی در زمان‌های مختلف و به‌روز هستند، مجموعه موجوديت‌های مالی پيشنهادی را برای شركت‌های بيمه‌ای ارائه کرده است. از جمله مهم‌ترين موجوديت‌های اين حوزه می‌توان بهAccount, AccountEntry, FinancialProvision, FinancialProvisionElement, PaymentMethod, FinancialScheduler اشاره کرد. حوزه مالی همچنين گستردگی و ارتباط بالايی با ساير حوزه‌ها به‌خصوص توافق و محصول دارد چراكه يكی از نيازمندی‌های هر محصول تخمين پايه قيمت محصول است كه اطلاعات آن از موجوديت‌های حوزه مالی استخراج می‌شود. ذكر اين نكته حائز اهميت است كه حوزه مالی با توجه به گستردگی شرکت‌های بيمه‌ای در بخش‌های حسابداری مالی، پرداخت و دريافت و… تقسيم شده است. اين زيربخش‌ها خود دارای مجموعه متنوعی از موجوديت‌ها هستند كه حتماً بايد براساس نياز شركت‌های بيمه‌ای سفارشی شوند.

8- حوزه سرمايه‌گذاری

سرمايه‌گذاری برای شركت‌های بيمه‌ای از نظر توسعه و درآمدزايی امری بديهی محسوب می‌شود و تمامی شركت‌های بيمه‌ای در سراسر دنيا با اين موضوع روبه‌رو هستند. حجم وسيع نقدينگی و تخمين‌های زمانبندی كه برای دريافت نقدينگی در شركت‌های بيمه‌ای وجود دارد، آنها را به هر صورت درراستای بهره‌مندی قانونی از اين درآمدزايی تبدیل می‌کند. استاندارد ACORD با اطلاع از این موضوع، مجموعه موجودیت‌های سرمایه‌گذاری را برای پوشش اين فعاليت شركت‌های بيمه‌ای ارائه کرده است. دو موجوديت اصلی Trade Order و Trade Rule درراستای تعريف قوانين اصلی سرمايه‌گذاری و سفارش‌های سرمايه‌گذاری در استاندارد در نظر گرفته شده‌اند. ساير موجوديت‌ها برای درنظرگرفتن استراتژی‌هایسرمايه‌گذاری، چگونگی پوشش سرمايه‌گذاری و همچنين نتايج سرمايه‌گذاری نيز در استاندارد مورد توجه قرار گرفته‌اند. با درنظرگرفتن اين حوزه برای شركت‌های بيمه‌ای امكان پوشش اطلاعاتی حوزه سرمايه‌گذاری برای شركت‌های بيمه‌ای فراهم می‌شود.

9- حوزه بازاريابی

بازاريابی، توسعه نمايندگی‌ها و شعب، از جمله استراتژی‌ها و فعاليت‌های هميشگی شركت‌های بيمه‌ای به‌منظور توسعه كسب‌وكار محسوب می‌شود. حفظ بازار موجود، توسعه محصولات مبتنی‌بر شرايط بازار، پايش بازار و نيازهای آن، کمپین‌های تبليغاتی و ارائه خدمات مبتنی‌بر آن از جمله مهم‌ترين فعاليت‌های تيم‌های بازاريابی شركت‌های بيمه‌ای است. استاندارد با ارائه حوزه بازاريابی و تقويت اين حوزه بعد از نسخه دو تلاش کرده تا این موضوع را به‌طور کامل برای شرکت‌های بیمه‌ای پوشش دهد. از جمله مهم‌ترین موجوديت‌های حوزه بازاريابی می‌توان به Marketing Campaign, Marketing Objective, Party Marketing اشاره کرد که امکان تعریف بازار، افراد و اشخاص مرتبط با آن و کمپین‌های بازاريابی را فراهم می‌آورد. اين موجوديت‌ها در كنار ساير موجوديت‌های بازار، اغلب قابليت‌های ذكرشده در استاندارد برای بازاريابی را پوشش مي‌دهند. ذكر اين نكته حائز اهميت است كه فروش نيز در استاندارد در نظر گرفته شده كه مستقل از حوزه بازاريابی است.

10- حوزه ارزيابی

حوزه ارزيابی يكی از حوزه‌های مشترک بين حوزه‌های بيمه‌ای در استاندارد محسوب می‌شود. ارزيابی به مجموعه فعاليت‌هايی كه برای سنجش فعاليت‌ها در ساير حوزه‌ها انجام می‌شود، اطلاق می‌شود. به‌عنوان مثال، سنجش بازاريابی، توافق‌ها، بيمه‌نامه، مالی، حسابداری و ساير مواردی كه نياز به سنجش دارند. اين سنجش براساس مجموعه‌ای از قواعد يا دستورالعمل‌ها صورت می‌پذيرد و نتايج آن می‌تواند در تصميم‌گيری‌ها و فرايندها تاثيرگذار باشد. اغلب سازمان‌های ناظر بر فعاليت شركت‌های بيمه‌ای نيازمند تعريف مجموعه‌ای از قواعد برای كنترل فعاليت‌های شركت‌های بيمه‌ای و شناسايی نقص اجرای دستورالعمل‌ها به‌خصوص در هنگام صدور بيمه‌نامه يا پرداخت خسارت و… هستند. با توجه به همين موضوع، استاندارد با درنظرگرفتن حوزه ارزيابی به‌عنوان يک حوزه سراسری و ارتباط اين حوزه با ساير حوزه‌ها چارچوب منسجمی برای ارزيابی و سنجش ارائه کرده است. از جمله موجوديت‌های كليدی اين حوزه می‌توان به Assessment, AssessmentActivity, AssessmentResult اشاره کرد که اغلب در ارتباط با سایر حوزه‌ها معنادار هستند. به‌عنوان مثال PolicyAssessment به‌منظور ارزیابی بیمه‌ها مد نظر قرار گرفته و اطلاعات ارزیابی بیمه‌نامه‌ها را دربردارد. با توجه به گستردگی این حوزه، استاندارد مجموعه وسیعی از موجودیت‌های ارزیابی را ارائه کرده که با توجه به نیاز شرکت‌های بیمه‌ای یا سازمان‌های ناظر بر شرکت‌های بیمه‌ای همچون بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، امکان گسترش وجود دارد.

مدل مولفه ACORD

مدل مولفه استاندارد، بخش اجرایی از مدل قابلیت‌هاست که امکان نگاشت فرایندها و فعالیت‌های تعیین‌شده در مدل قابلیت به سرویس‌ها و مولفه‌های نرم‌افزاری را فراهم می‌آورد. درواقع شروع مدل مولفه از مدل قابليت است و در ادامه هر قابليت به مجموعه‌ای از فرايندها و فعاليت‌ها منجر می‌شود كه هر فعاليت به سرويسی در مدل مولفه نگاشته می‌شود. در شكل سه نمونه نگاشت مدل قابليت به مدل مولفه ارائه شده است. مولفه Sales‌ كه با قابليت Sales‌ تطابق دارد، كليه نيازهای مربوط به اين قابليت را نيز پوشش می‌دهد. تقسيم‌بندی قابليت به زيرقابليت در مولفه‌ها نيز رعايت می‌شود. به همين دليل مولفه اجرای فروش تطابق كامل به زيرقابليت اجرای فروش دارد. همين موضوع در فرايندها و فعاليت‌ها نيز رعايت می‌شود و در لايه‌های پايين‌تر به‌ازای هر يک از فرايندها، سرويس متناظر سطح بالا برای آن وجود دارد.

در لايه سرويس‌های پايين‌تر اما با توجه به تنوع محصولات در حوزه‌های بيمه‌اي مختلف سرويس‌ها می‌توانند متفاوت باشند. به‌عنوان مثال، محاسبه حق بيمه در حوزه سلامت با محاسبه حق بيمه در حوزه اموال و اشخاص يا حتي اتكايی متفاوت است. به همين دليل در استاندارد ACORD‌ در مدل مولفه اين موضوع در نظر گرفته شده و در پايين‌ترين سطح مولفه‌ها، مدل‌ها مبتنی‌بر حوزه‌های کاربرد ارائه‌شده در استاندارد يعني الف) سلامت و عمر ب) اتكايی ج) اموال و اشخاص و ضمانت د) بقيه حوزه‌های سفارش مثلا بيمه عمومي استراليا، آمريكا و… متفاوت است.

بنابراين سرويسی همانند محاسبه حق بيمه با آنكه از نظر اسمی در كليه مدل‌های مولفه می‌تواند موجود باشد اما از نظر اجرايی در حوزه‌های مختلف متفاوت است. بسته به اينكه در كدام حوزه به‌كار گرفته می‌شود، در استاندارد روش‌های مختلف برای محاسبه و همچنين فيلدهای مختلفی (از مدل موجوديت) را دربردارد. اما بايد در نظر داشت كه در مدل‌های اطلاعاتی نيز در استاندارد تلاش شده تا حد ممكن در تعريف سرويس‌ها از يک مدل اطلاعاتی منسجم استفاده شود و ارتباط بين مدل‌های اطلاعاتی و سرويس‌های حوزه‌های بيمه‌ای مختلف حفظ شود.

برای حفظ ارتباط بين سرويس‌های مدل‌های مولفه و مدل‌های داده‌ای هر موجوديت با توجه به تعريف حوزه، كاربرد آن موجوديت مورد استفاده قرار می‌گيرد. به‌عنوان نمونه در شكل چهار، موجوديت Insurance Agreement با درنظرگرفتن حوزه كاربرد بيمه‌ای كه يكی از موارد قبلا ذكر شده است با حوزه سرویس همان حوزه ارتباط دارد. بدین ترتیب در استاندارد، به‌ازای هر چهار حوزه اصلی کاربرد، مدل اطلاعاتی، مدل داده‌ای و مدل سرویس مجزا ارائه کرده که این سه مدل با یکدیگر تطابق کامل دارند. هر سرویس از هر حوزه کاربرد با هر موجودیت در همان حوزه کاربرد و با همان کلاس در همان حوزه کاربرد مطابقت دارد، هر چند از نظر اسامی بین حوزه‌های كاربرد مشترک باشند.

مدل مولفه استاندارد ACORD‌ علاوه‌بر تطابق با مدل قابليت از نظر مولفه دارای مجموعه‌ای از سرويس‌های خوش‌تعريف، رابط‌های سرويس و سناريوهای پيشنهادی، همچنين جزئيات سناريوها برای اجرای هر سرويس است. هرچند اين سناريوها و جزئيات سناريوها باید سفارشی شوند اما برای شركت‌های بيمه‌ای اين امكان فراهم شده كه بتوانند از اين سناريوها به‌طور كامل استفاده کنند. سناريوهای ارائه‌شده برای اجرای سرويس‌ها با ساختار پيام ارائه‌شده توسط استاندارد نيز تطابق كامل دارد و با معماری مبتنی‌بر سرويس ارائه شده‌اند. به همين دليل امكان سفارشی‌سازی هر سناريو و متدهای ارائه‌شده در سناريو برای شركت‌های بيمه‌ای فراهم شده است.

شكل پنج نمونه‌ای از جزئيات سناريوی درخواست بيمه‌نامه جديد را نمايش می‌دهد. برای اين كار متقاضی می‌بايست درخواست خود را پر کرده، اين درخواست مورد تاييد قرار گيرد و بيمه‌نامه صادر شود. اين سناريوی اصلی در مجموعه گام‌های مختلف انجام می‌شود كه هر گام به‌نوبه خود از اطلاعات و موجوديت‌های مختلفی همانند اطلاعات شخص، اطلاعات محصول، اطلاعات درخواست بيمه‌نامه، اطلاعات بيمه‌نامه صادرشده و… استفاده می‌کند. در مدل ارائه‌شده در استاندارد، تطابق بين موجوديت‌ها، اطلاعات و سرويس‌ها به‌طور كامل رعايت شده است. به همين دليل سناريو قابل رهگيری به موجوديت مرتبط است. همچنين تمام رابط‌های سرويس به‌صورت كامل طراحی و ارائه شده‌اند تا در زمان طراحی سيستم‌های بيمه‌ای مورد استفاده قرار گيرند. علاوه‌بر اين در هر سناريو تمام نقش‌های انجام‌دهنده هر فعاليت با استفاده از ساختار نقش تعريف‌شده در نظر گرفته شده‌اند.

نتیجه‌گیری

استانداردسازی به‌عنوان یک فرایند عمومی، عاملی برای درک متقابل مردم و شرکت بیمه، تسهیل‌کننده ارتباطات، تسریع‌کننده تولید و تجارت است. همچنین می‌توان آن را به‌عنوان ناظر مطمئنی برای ارزشیابی و تصمیم‌­گیری­‌ها در نظر گرفت. این فرایند عمومی در صنعت بیمه کشور، موجب شفافیت در نظام مالی شده است. همچنین حذف برخی از محدودیت‌های بین‌­المللی برای شرکت‌های بیمه داخلی، سبب ارتباط موثر با شرکت‌های بیمه خارجی خواهد شد. اجرای این استاندارد درواقع ایجاد زبان مشترک صنعت بیمه در سطح جهانی است. زبانی مشترک که درواقع ایجادکننده زیرساخت‌های الزامی برای جذب سرمایه­‌های خارجی است.

این استانداردها با هدف تامین امنیت و شفافیت اطلاعات در مبادلات بیمه‌ای، این اطمینان را ایجاد می‌کند که از اطلاعات بیمه‌گذار محافظت کند و رعایت الزامات آن در کلیه شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در پردازش، ذخیره‌سازی و انتقال داده‌های بیمه‌ای فعالیت می‌کنند، ضروری است.

اکورد یک نهاد تنظیم‌کننده استاندارد جهانی برای صنعت بیمه و خدمات مالی مرتبط در حوزه بیمه است. اعضای این نهاد شرکت‌های بیمه‌گر و بیمه‌گر اتکایی، نمایندگان و کارگزاران، ارائه‌دهندگان نرم‌افزار بیمه‌ای، سازمان‌های خدمات مالی و همچنین انجمن‌های صنفی هستند.

ACORD در ابتدای شکل‌گیری خود به‌عنوان مجموعه استانداردهایی شناخته می­‌شد که بیمه‌نامه‌ها را ایمن می‌کند اما درحال حاضر مجموعه‌ای از استانداردهای الکترونیکی است که سبب می‌شود فرایند بیمه‌گری به شکل ساده‌­تری انجام شود.

هم‌­اکنون بیش از 100 کشور از استاندارد ACORD پیروی می‌کنند و بسیاری دیگر از کشورها نیز درحال مهاجرت به این استاندارد هستند. سادگی استفاده از این استاندارد موجب شده که طرفداران زیادی داشته باشد. همچنین بیش از 90 درصد زیرساخت شرکت‌های بیمه در آمریکا و بریتانیا بر پایه این استاندارد است.

خروجی استاندارد ACORD مجموعه مستنداتی است که براساس آن می‌توان با ترسیم محیط بیمه، فعالیت‌های بیمه‌گری را انجام و تبادل دقیق داده‌ها را تسریع بخشید. این مجموعه مستندات شامل تمامی بازیگران در صنعت بیمه است.

نویسنده: محسن توفیقی، مشاور عالی مدیرعامل بیمه آسیا در حوزه فناوری اطلاعات

منبع: شماره ششم فصلنامه فناوری‌های مالی